Wat voor klachten kan stress geven?

In mijn blog ‘verbeter je leven door holistisch te horen’ schreef ik al dat veel mensen niet realiseren dat stress vaak een chronische situatie is en dat ze vaak zo gewend zijn aan die situatie dat ze het niet ervaren als ongezond. Veel mensen, waaronder ik, merken dus niet dat ze eigenlijk altijd aan staan, alert zijn.

Je lichaam geeft vaak allerlei signalen waaraan je kunt merken dat je aan het lijden bent onder de stress die je hebt. Als dit alles te lang aanhoudt kun je in een burn-out terecht komen of fysieke klachten krijgen. In mijn geval heeft het tot een heftige hernia geleid. Helaas gebeurt dit op steeds jongere leeftijd. Werkstress is zelfs beroepsziekte nr. 1! 14% van de werknemers meldt zich jaarlijks ziek met burn-out klachten. Bij de slechthorende werknemers is de kans zelfs veel groter!

 

Tot welke  lichamelijke en geestelijke klachten kan stress leiden (indien het langdurig aanhoudt):

 

• Je spiermassa neemt af, of is moeilijk op te bouwen ondanks de krachttraining die je doet.

Cortisol, het stresshormoon wat je bijnieren produceren, zorgt ervoor dat de bloedsuikerspiegel omhoog gaat. Dit doet het door eiwitten uit de lever en spieren om te zetten in glucose zodat je energie hebt om door te gaan. Bij langdurige stress ga je dus spiermassa verliezen.

• Ook een droge huid, haaruitval, droge haren en breekbare nagels zijn een teken van stress. Om glucose te maken, voor energie, worden uiteindelijk ook de eiwitten dit in onze huid, haren en nagels zitten gebruikt.
• De energiebehoefte is verhoogd, vaak gaan mensen dan suikers eten en snelle koolhydraten zodat ze snel energie krijgen. Nadeel hiervan is de energiedip die erna komt. Dus heb je vaak last van energiedips, kijk eens wanneer deze ontstaan. Hebben ze een relatie met het eten wat je eet?
• Vaak komen mensen aan als ze last van stress hebben. Normaal gesproken zorgt het hormoon leptine ervoor dat we ons verzadigd voelen en dus stoppen met eten. Cortisol blokkeert de werking van dit hormoon.
• Toename van buikvet. Zoals hierboven geschreven ga je vaak meer eten dan nodig is, het teveel aan voedsel wordt opgeslagen als buikvet.
• Slecht slapen. Cortisol heeft een 24 uurs ritme normaal gesproken, net als melatonine, het slaaphormoon. Als de een hoog is, is de ander laag. Cortisol hoort dus laag te zijn in de avond zodat melatonine zijn werk kan doen en je laat slapen. Bij veel stress blijft cortisol te hoog waardoor je moeilijk in slaap komt. Daarnaast zorgt cortisol er normaal gesproken voor dat je een kickstart krijgt in de ochtend en goed kunt opstaan. Bij veel stress is cortisol te laag in de ochtend waardoor je moeilijk uit je bed komt.

Een ander nadeel van slecht slapen is dat het groeihormoon niet goed zijn werk kan doen. Dit wordt ’s nachts aangemaakt en zorgt voor herstel van het lichaam. Dus bij slecht slapen worden reparaties niet goed uitgevoerd.

• Meer last van bloedsuikerschommelingen.

Insuline wordt aangemaakt als het glucosegehalte in het bloed stijgt. Het is namelijk belangrijk om het bloedsuikerniveau constant te houden zodat o.a. de hersenen van genoeg energie voorzien worden. Wanneer er veel cortisol in ons bloed zit zorgt dit ervoor dat de cellen minder gevoelig worden voor insuline. Dit betekent dat er meer insuline aangemaakt moet worden door de alvleesklier. Dit heeft tot gevolg dat ineens de cellen wel open gaan om suiker binnen te laten en zo dus een grote daling van het bloedsuikerniveau plaatsvindt. Dit uit zich in lichamelijke klachten als vermoeidheid, duizeligheid, irritatie en hoofdpijn.

• Meer last van stemmingswisselingen.

Als er veel cortisol in het bloed zit wordt er minder serotonine aangemaakt. Serotonine is ons gelukshormoon. Bij te weinig serotonine zijn we sneller geïrriteerd of gefrustreerd. Je kunt er zelfs depressief van worden.

Serotonine heb je nodig om melatonine te maken. Te weinig serotonine betekent dus ook minder aanmaak van melatonine, je gaat dus slechter slapen.

• Stress zorgt voor veroudering.

Het DNA wordt beschadigd door stress, dit kan het verouderingsproces versnellen.

• De schildklier kan trager gaan werken.

Bij veel stress gaat uiteindelijk de schildklier trager werken. Het schildklierhormoon T4 wordt in de schildklier gemaakt. Dit is inactief en moet door de lever in het actieve schildklierhormoon T3 worden omgezet. Hiervoor is het hormoon progesteron nodig. Echter progesteron is ook nodig om cortisol van te maken. Aangezien stress voorgaat op alles, wordt progesteron opgebruikt om cortisol van te maken. Hierdoor is er te weinig omzetting van T4 in T3 en gaat de stofwisseling dus vertragen.

• Laag libido.

Omdat stress voorgaat op alles worden ook onze voortplantingsorganen op een laag pitje gezet. Dus heb je minder zin in seks.

• Kans op insulineresistentie of diabetes type2.

Stress zorgt ervoor dat het bloedsuikergehalte omhoog gaat. Om dit weer te laten zakken is insuline nodig. Insuline zorgt ervoor dat suiker weer wordt opgenomen in de cellen.

Als dit heel vaak gebeurd worden de cellen een beetje lam voor insuline, er is dan meer insuline nodig om hetzelfde effect te bereiken. Je wordt dan uiteindelijk insulineresistent.

Wanneer de cellen bijna niet meer reageren op insuline blijft het bloedsuikergehalte te hoog: dan heb je diabetes type2.

• Kans op verergering van oestrogeendominantie.

Er is teveel oestrogeen in het lichaam aanwezig ten opzichte van progesteron (vrouwelijke geslachtshormonen).

Je kunt dan klachten krijgen als maandelijkse heftige bloedingen, PMS, migraine en cellulites. Deze klachten kunnen dus verergeren bij veel stress.

 

Ook als je niet werkt, is het van belang om je stresslevel in de gaten te houden. Dit kan alleen als je dagelijks bewust een moment inplant om tot rust te komen en na te gaan hoe jij je voelt. We leven in een snelle maatschappij met veel prikkels en in de corona-tijd word je continue beïnvloed door angstige berichten of je bent bang om ziek te worden. (Onbewuste) angst geeft veel stress en kan je dus ook ziek maken. Lichaam en geest zijn nu eenmaal onlosmakelijk met elkaar verbonden.

 

Je kunt zelf enorm veel invloed uitoefenen op je eigen welbevinden. Je zal als eerste jezelf en je gezondheid tot de belangrijkste prioriteit moeten maken. Goed voor jezelf zorgen is helaas vaak niet vanzelfsprekend. Er is een overvloed aan afleidingen, waardoor je allerlei uitvluchten zoekt zoals eerst je werk afmaken, je kinderen de aandacht geven, je huis opruimen, netflixen, chips of chocolade eten etc. Ik ben zelf ook heel goed in vluchten. Maar ja, mijn lijf is zoveel slimmer dan mijn hoofd en dat terwijl ik een universitaire studie heb afgerond ;-). Mijn hoofd kan misschien geen nee zeggen, maar mijn lijf gaat het gelukkig wel voor mij doen.

Jouw lijf vertelt precies hoe het met je gaat, maar dan zal je wel eerst heel stil moeten zijn zodat je  holistisch kunt horen. Wat is echt goed en kloppend voor jou? Ik vind het nog steeds niet makkelijk om goed te kunnen horen en ernaar te handelen, maar het levert elke keer wel veel goeds op.

 

Holistisch horen betekent voor mij mijn gezondheid en mezelf op de eerste plek zetten, zodat ik goed voor mezelf kan zorgen.

Ps. het artikel de negatieve gevolgen van stress heb ik met toestemming van mijn vriendin Karin Priems mogen plaatsen. Zij is werkzaam als stresscounselor en orthomoleculaire therapeut en heeft een eigen praktijk VitaliEet.